Sıkılaşan emisyon yasaları ile birlikte otomobil üreticileri motor hacimlerini küçültmeye başladı. Bununla beraber turbo besleme üniteleri ayrı bir değer kazandı. Silindir içine yollanacak havayı egzoz gazlarının yardımı ile sıkıştırarak gönderen turbolar, düşük hacimli motorlardan yüksek güçler elde edilmesinde belki de en önemli yere sahip. Bunu gerçekleştirirken farklı yapıya sahip turbo modelleri kullanılıyor. Bu sayede turbo gecikmesinin önüne geçilmeye çalışılıyor. Gelin birlikte turboşarj çeşitlerine ve avantajlarına bir göz atalım.

Tek Turbo

Binek otomobillerde kullanılan turbo sistemlerinde genellikle tek turbo bulunur. Bu turbolar turbo gecikmesini tecrübe eder. Çünkü egzoz gazları manifolddan turboya her zaman aynı hızda gelmez. Bunun önüne geçmek için otomobil üreticileri binek modellerinde daha çok küçük turbolar kullanmayı tercih ederler. Bu sayede alt devirlerde yüksek performans ve tork elde eden küçük hacimli motorlar elde etmiş olurlar. Ayrıca günümüz binek otomobilleri 7, 8 hatta 9 ileri otomatik şanzımanlar ile motor devrini turbo gecikmesinin gerçekleşmeyeceği devir bandında tutarlar.

Tek Turbo

Sıralı Çift Turboşarj

Birden fazla turbonun sıralı olarak bağlandığı yapıyı ifade eder. Genelde bir turbo büyükken diğer turbo küçük bir yapıya sahiptir. Küçük turbo alt devirlerde performans kaybının olmamasını sağlarken, büyük turbo ise üst devirlerde otomobilin canlı davranmasını sağlar. Bu sayede turbo gecikmesi olabildiğince azaltılmış olur. Turbo sayısı ikiden fazla olabilir.

Sıralı Çift Turbo
Vankel motora bağlı sıralı çift turbo düzeneği.

Twin Scroll Turboşarj

BMW F30 kodlu 3.20ied modellerinde kaputu açınca gördüğünüz yazıdır. Çoğu kullanıcı twin scroll turbo kavramının otomobilin çift turbolu olduğu anlamına geldiğini düşünür. Aslında durum tam olarak böyle değildir. Tek bir turbo barındıran sistem, egzoz gazlarının turboya giriş yaptığı kısımda iki girişe sahiptir. Bu sayede egzoz gazları tek bir kalın borudan turboya gireceğine iki ince borudan giriş yapmış olurlar. Bernouilli ilkesi göz önüne alınarak tasarlanmış olan bu sistem ile turbo gecikmesi daha az hale getirilmiş olur. Örneğin 4 silindirli bir modelde 1 ve 4 numaralı silindirler bir küçük borudan egzoz gazlarını turboya iletirken 2 ve 3 numaralı silindirler diğer küçük borudan egzoz gazlarını turboya ulaştırır. Egzoz manifoldu yapısı biraz daha farklıdır.

Twin Scroll Turboşarj
Soldaki model normal bir turboyken sağdaki turbo twinscroll yapıdadır.

VGT 

Turbo fanlarının çapının egzoz gazlarının basıncına göre değişkenlik kazandığı turbo yapısıdır. Twin Scroll modellerinde kullanılan versiyonları da mevcuttur.

VGT

2. El Accent Era VGT İlanları

Elektrikli Turboşarj Modelleri

Ayrı bir DC motoru sayesinde turbo gecikmenin yaşanmayacaği bir devirde sürekli olarak döndürülür. Bu sayede turbo gecikmesinin önüne geçilmesi planlanır. Farklı markalar tarafından farklı şekillerde ele alınan elektrikli turbo modelleri, performans otomobillerinde sürekli bir turbo dönüşü sağlarken, şehir içi otomobillerinde dur kalk esnasında devreye girerek kalkış sırasında yakıt tüketimini düşürüp performansı arttırmayı hedefler. Volvo ve Audi modellerinin bazılarında kullanılmaktadır. Ancak unutmayın turbo ne kadar çalışırsa o kadar ömründen verecektir. Üstelik DC motoru için daha büyük bir akü tercih edilmelidir.

Elektrikli Turboşarj Modelleri
Mercedes üretimi bir elektrik beslemeli turbo tipi.

 

Yorum Yap

Please enter your comment!
Please enter your name here