Ticari araba kullanmak binek bir arabaya göre manevra kabiliyetinizi yarı yarıya düşüren bir araçtır. Şoförlerin bu tip araçları kullanmak konusunda özel ehliyet belgesi aldığını da göz önünde bulundurursak bu araçları kullanırken dikkat etmemiz gereken hususların olduğunu da bilmek zorundayız.
Ticari arabalar yük taşıyan versiyonlara da sahiptir. Dolayısıyla sürüş tekniği olarak frenleme, sollama, park viraj alırken ve daha bir sürüş konusunda ekstra dikkat etmemiz gerekir.
Bugünkü yazımızda bu konulardan bahsedelim.
Ticari Araca Yük Eklerken Neye Dikkat Etmeliyiz?
Hafif ve ağır ticari araçlar için arkada yük taşımak gerekli olduğu kadar önemli bir konudur da. Çünkü ticari araçların sürüş dinamikleri otomobillerden oldukça farklıdır. Örneği ticari bir aracın fren mesafesi bir otomobile göre daha uzundur.
Ticari arabalara yük eklerken denge dağılımına dikkat etmeliyiz. Araç, dengesiz bir denge dağılımına sahipse hem fren performansını hem de aracın viraj performansını etkiler. Ayrıca kötü denge dağılımı aracın yaktığı yakı da artıran bir etkiye sahiptir.
Bu sebeple aracın denge noktasını iyi ayarlamalı ve denge dağılımını bu yönde yapmalıyız. Aksi takdirde güvensiz sürüşler bizi bekler.
Fazla Yük Fren Performansını Nasıl Etkiler?
Fazla yük binek bir araçta bile fren performansını etkilerken, mesafe olarak uzun bir fren aralığı bulunan ticari arabalarda fazla yük bu mesafeyi daha da artıracaktır.
Örneğin 110 metre de duracak yüksüz bir ticari araba tam dolu kapasiteli yüklüyken bu mesafe 140 150 metrelere kadar çıkacaktır.
Bu mesafenin azalması için fren dokunuşlarımıza dikkat etmeli ve daha sık ve daha yumuşak dokunuşlar yapmalıyız. Ani fren yapmamak içinse ticari araba kullanırken takip mesafesine dikkat etmeli ve kendimizi olabildiğince güvenli bölgenin içine almalıyız.
Araç yüklüyken takip mesafesine dikkat etmeden önümüzdeki araca çarparsak biçme diye tamir ettiğimiz olay gerçekleşir. Yani önümüzdeki araca arkamızdaki yükünde verdiği kuvvetle çok sert bir çarpma gerçekleştiririz. Ayrıca bu aşama da denge noktasına dikkat etmeden yük yüklediyseniz frene bastığınız an aracın dengesi bozulacağı için nereye gideceğinizi bilemediğiniz bir sürecin içine girersiniz.
Ticari Araç Yüklüyken Frenleme Nasıl Olmalı?
Fren pedalı aracın yüklü olduğu durumlarda dikkatli kullanılmalıdır. Fazla yüklü bir araç ve bunu yanında dengesiz bir denge dağılımı ile birlikte frenlere orantısız bir şekilde yüklenmeniz aracın içinde bulunan yüklerin sarsılmasına neden olabilir. Bu durum denge dağılımını bozacağı için aracın sağ ve sola doğru çekme yapmasına neden olur. Bunun olmaması için sert fren yapmaktan kaçınmalısınız.
Denge dağılımının bozulması ve dolayısıyla kazaya sebebiyet veren durumlardan korunmak için uygulayacağımız başka bir yöntem de yukarıda bahsettiğimiz gibi takip mesafesidir. Tecrübe ile bilenmiş ve dili yanmış çoğu sürücü takip mesafesine büyük özen gösterir. Çünkü en ufak bir ihmal ve sizin ani fren yapmanız büyük sonuçlar doğurabilir.
Ayrıca tecrübeli sürücüler aracın dinamiklerinin ve bu dinamiklerin nasıl işleyeceğinin de farkındadırlar. Yani ticari bir araba yüklüyken 150 metre de duracaksa orda durur. Daha azı veya fazlası olmaz. Fren mesafesi hıza göre değişse de değerler aşağı yukarı bellidir. Aracın kaldıramayacağı bir hamle yapmak hata olur.
Ticari Araç Yüklüyken Frenleri Tutmazsa Ne Yapmalıyım?
Binek araçlarda frenlerin boşalmasından korkarız. Ancak yüklü bir ticari aracın frenlerinin tutmaması çok daha büyük bir sorundur. Yeni nesil araçlarda elektronik sistemlerin devreye girmesiyle aracın yavaşlaması konusunda iyi sonuçlar alınabilir. Ancak dikkat edilmesi gereken nokta aracı bu aşamaya getirmemektir.
Yani siz aracınızın periyodik bakımlarını düzenli olarak yaptırırsanız aracınız bu konuda sorun çıkarma yüzdesini düşürecektir. Neden fren patlama aşamasını anlatmıyoruz? Çünkü ağır yüklü bir arabanın freninin patlaması size çok fazla hamle şansı bırakmaz. Binek araçlarda uygulanan yöntemleri uygulayabilirsiniz. Bunun içinde fren patlarsa aracı nasıl durdururuz yazımızı okumanızı tavsiye ediyoruz. Her şeye rağmen yine de hamle şansınızı artırmak için çaba sarf etmeniz çok az da olsa hasar alma yüzdenizi düşürebilir.
Yüklü Araç İle Sollama Yaparken Neye Dikkat Etmeliyiz?
Yüklü araçlar sürüş esnasında stabil bir hızda ve gerekli takip mesafesin uyarak gitmek zorunda olan ticari araçlardır. Ancak her ne kadar güvenli bölgemizde sürüş gerçekleştirerek gitsek de yolda araba sollamak zorunda kaldığımız durumlar olacaktır.
Yüklü araçların bir binek aracı sollaması veya başka bir yüklü aracı sollaması Türkiye de meydana gelen trafik kazalarının büyük bir bölümünü kapsıyor. Böyle bir yüzdenin fazla olması bu alanda dikkatsiz sollama yapan sürücülerin de olduğunu gösteriyor.
Yüklü ticari arabalar ağır vasıta araçlar olarak da tanımlanabilir. Yüksüzken bile seri olmayan ticariler yük bindiği zaman daha da hantal oldukları için yolda kendisinden ekstra bir atılım beklemek yanlış olur. Dolayısıyla sollama yaparken aracımızı tanıdığımızdan emin olup sabırlı olmalıyız. Örneğin yüksüzken 8 saniyede tamamladığımız bir sollama işlemi yüklüyken 16-17 saniye de tamamlayabiliriz. Sollama esnasında bu sürenin farkında olmalı ve ona göre davranmalıyız.
Ticari Araçlar İle Virajlara Nasıl Girmeliyiz?
Seyir halinde takip mesafemizi ayarlamış bir şekilde ilerliyoruz. Gerektiği zaman sabrımızı gösterip sollamamızı da yapıyoruz. Sıra geldi virajlara. Virajlar ticari arabalar için gayet dikkatli dönülmesi gereken yol türleridir. Çünkü yüklü bir arabanın yüklerinin tekerleklere oluşturduğu baskı düz yolda fazlayken virajlarda dönüş gerçekleştiğinde bu baskı daha da artar. Baskı artında uzak tarafta kalan tekerleğin yol ile bağlantısı her an kesilebilir durumdadır.
Yüklü bir aracın viraj performansı yüksüz araca göre daha düşük olacaktır. Örneğin yüklüyken virajlar daha genişten alınmak zorundadır. Bu lastiğe etki eden basıncın azaltılması yönünde uygulanan bir tekniktir. Keskin bir virajı dar açılı bir şekilde almanız viraj tarafında bulunan tekerleğe çok yük bindirecek ve diğer tekerleği askı da bırakacaktır.
Yani kısaca viraja yavaş ve geniş açılı bir şekilde girmeli ve bunun yanında sabit gaz ile dönüş gerçekleştirmeliyiz.
Ticari Araçlarda Yan Ayna Kullanımı Nasıl Olmalıdır?
Büyük vasıta ticari araçlarda çok fazla kör nokta olduğu için sürücünün gözü ve kulağı gibi gördüğü dikiz aynaları çok önem kazanan bir ticari araba parçası olarak yerini alıyor.
Doğru bir ayna ayarı ve dik bir oturuş ile aynaları kontrol etmek çok daha kolay gerçekleşir. Kör noktalar bu aşamada doğru ve dikkatli sürüş için çok gerekli olan aynalar ile görülmese bile tahmin edilir bir duruma gelir.
Özellikle park esnasında dikiz aynaları çok işimize yarar. Dikiz aynası olmayan ağır vasıta ticari araçlarda arka görüş açısı olmadığı için dikiz aynalarını ayarlamak büyük önem kazanıyor.
Ticari Araçlar Nasıl Park Edilmelidir?
Hafif ticari arabaların park edilmesi konusunda zorluklar daha idare edilirken ağır ticari arabalar ise çok fazla kör nokta barındırdığı için park esnasında çok dikkatli olunması gerekiyor.
Bu nokta da aynalar çok önem kazanıyor. Sağ ve sol dikiz aynalar ile beraber kontrollü bir şekilde park işlemi yapılmalı ve park tek seferde yapılmamalıdır. Dikkat etmemiz gereken bir başka nokta da bu araçların geri bir şekilde park edilmesidir. Yani çıkış kafadan olacak şekilde park işlemi gerçekleşmeli. Çünkü kafan düz bir şekilde girilen park yerinde çıkış esnasında zorluklar yaşanabilir. Bu zorluklar riski de beraberinde getirir.
Geri geri park esnasında tek başına park etme işlemi iş güvenliği yasa tasarısı gereği desteklenir bir durum değildir. Dolayısıyla kendinize bir yardımcı bularak dışarıdan sizi yönlendirmesine izin verin. Bu kurallara uymadığınız takdir de herhangi bir kaza durumunda direkt olarak suçlu sayılırsınız. Onun için dikkatli olup gerekli önlemi önceden almayı unutmayalım.
