Akaryakıt Fiyatları Nasıl Belirleniyor?

Akaryakıt fiyatları sık sık değişiyor, peki bu fiyatlar nasıl belirleniyor?

Petrol Piyasası Kanunu gereğince, 1 Ocak 2005 tarihinde sektörde serbest fiyatlandırma sistemine geçildi. Bu uygulama ile birlikte sektördeki akaryakıt distribütörleri , farklı fiyat politikalarına göre depo satış fiyatını belirleme hakkına sahip oldu.

Ülkemizde akaryakıt fiyatları üç aşamada belirleniyor:

• Rafineri fiyatının oluşumu
• Depo satış fiyatının oluşumu
• Pompa satış fiyatının oluşumu

Gelin şimdi birlikte algısıyla vergisiyle hesaplamaları en baştan işleyelim.

1) Rafineri Satış Fiyatının Oluşumu

Yakıt ilk olarak rafineriye gelir. Bu aşamada rafineri fiyatına hem Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) hem de Enerji Piyasası Kurumu (EPDK) payı eklenir.

Devletin her ürün için belirlediği bir ÖTV değeri vardır. Bu değerler şöyledir:

EPDK’nın payı; beyaz ürünler için 2,54 TL/ m³ siyah ürünler için 2,69 TL/Ton olmak üzere sabittir.

Yakıtın rafineriye geldiği fiyat (petrolü ithal ettiğimiz için) Akdeniz – İtalyan piyasasında yayınlanan CIF Akdeniz tarafından o günlük döviz kuruna bağlıdır. Rafineri satış fiyatı nihai olarak şu formül ile hesaplanır:

Rafineri satış fiyatı (KDV hariç) = Gümrüksüz rafineri fiyatı + ÖTV + EPDK payı

2) Akaryakıt Depo Satış Fiyatının Oluşumu

Refineriden çıkan yakıt, distribütör marka tarafından alınır. Burada marka hem kendi kar marjını hem de servis ücretini ekleyerek yeni bir fiyat oluşturur.

Markalar buradan elde ettikleri kar marjlarını yeni istasyonlar, tesis bakımları ve pazarlama faaliyetleri için kullanır. Bu aşamada oluşan fiyatı “depo satış fiyatı” olarak adlandırılır. Depodan ayrılan akaryakıtın yol masraflarıyla birlikte bir sonraki pompa fiyatı oluşur.

3) Akaryakıt Pompa Satış Fiyatının Oluşumu

Depo satış fiyatına bayi masrafları, nakliye ücreti eklendiğinde tavsiye edilen pompa fiyatı oluşur. Bölgeden bölgeye akaryakıt fiyatlarının değişmesi bu aşamadaki taşıma masraflarının değişiklik göstermesinden kaynaklanır

LPG fiyatları neye göre belirleniyor?

5307 sayılı Sıvılaştırılmış Petrol Gazları Piyasası Kanunu’nun 10 uncu maddesi uyarınca LPG alım satımında fiyatlar, erişilebilir Dünya serbest piyasa koşullarına göre oluşur.

Aynı kanun gereği rafineri ve distribütörler; lisansları kapsamında, erişilebilir Dünya serbest piyasalarındaki fiyatları dikkate alarak beirledikleri fiyatları, tavan fiyatlar olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK)’na bildirirler.