Günümüzün hibrit arabaları, kompakt hatchbacklerden üç sıralı SUV’lara kadar her şekil ve boyutta üretiliyor. Birçoğu, yapılan yol testlerinde hibrit olmayan emsallerinden daha iyi performans gösteriyor. Bunun yanı sıra güvenilirlik sıralamalarında oldukça başarılı sonuçlar ortaya koyuyor. Hibrit araba sahipleri ya da kiralık araç olarak hibrit araba tercih edenler, içten yanmalı versiyon sahiplerine göre daha yüksek genel memnuniyet bildirme eğilimindeler. Eğer siz de bir hibrit araba satın almayı düşünüyorsanız ve hibrit arabalar nasıl çalışır diye merak ediyorsanız, doğru yerdesiniz. Bu yazımızda hibrit arabalar nedir, nasıl çalışır gibi önemli soruların yanıtlarına göz atacağız.
Hibrit Araba Nedir?
En basit haliyle hibrit araba, harekete geçmek için en az bir elektrik motoru bir benzinli motorla birleştiren ve rejeneratif frenleme yoluyla enerjiyi yeniden yakalayan araç türü olarak tanımlanabilir. Bu arabalarda tüm işi bazen elektrik motoru bazen benzinli motor bazen de bu iki motor birlikte çalışırlar gerçekleştiriyor. Sonuç olarak daha az yakıt yakılıyor ve dolayısıyla daha iyi yakıt ekonomisi sağlanmış oluyor. Araca elektrik gücü eklemek bazı durumlarda performansı bile artırabiliyor. Bu noktada elektrik, geleneksel otomobillerde frenlerin ürettiği ısı nedeniyle, genellikle kaybedilen yavaşlamadan elde edilen enerjiyi yakalayarak yüksek voltajlı bir akü grubundan geliyor. Bu durum rejeneratif fren sistemi aracılığıyla gerçekleşiyor. Hibrit araçlar ayrıca aküyü şarj etmek ve bakımını yapmak için gaz motorunu kullanıyor. Araba şirketleri, maksimum yakıt tasarrufu ve aracın maliyetini mümkün olduğunca düşük tutma gibi konularda farklı hibrit tasarımları kullanıp piyasaya sürebiliyor. Dolayısıyla da hibrit araba özelliklerini araştırırken farklı model seçenekleriyle karşılaşmanız mümkün oluyor.
Hibrit Araba Nasıl Çalışır?
Hibrit araçlar, bataryalarında depolanan enerjiyi kullanan içten yanmalı bir motor ve bir ya da daha fazla elektrik motorla çalışıyor. Pili şarj etmek için akü, rejeneratif frenleme ve içten yanmalı motor tarafından şarj ediliyor. Hibrit araçların çalışma sistemi çerçevesinde elektrik motorunun sağladığı ekstra güç, potansiyel olarak daha küçük bir motora da olanak sağlayabiliyor. Akü ayrıca yardımcı yüklere güç aktarıp durdurulduğunda motorun rölantide çalışmasını azalıyor. Bu özelliklerin tümü, performanstan ödün vermeden daha iyi yakıt ekonomisi sunuyor. Hibrit araçlar nasıl çalışır diye bakarken sistemin tek tek parçalarına ve bu parçaların görevlerine de değinmek gerekir tabii:
- Akü: Elektrikli bir araçta düşük voltajlı yardımcı akü, çekiş aküsü devreye girmeden önce arabayı çalıştırmak için elektrik üretiyor. Bu akü aynı zamanda araç aksesuarlarına da güç sağlıyor.
- DA/DA dönüştürücü: Bu cihaz, çekiş aküsü grubundan gelen yüksek voltajlı DA gücünü, araç aksesuarlarını çalıştırmak ve yardımcı aküyü şarj etmek için gereken düşük voltajlı DA gücüne dönüştürüyor.
- Elektrik jeneratörü: Fren yaparken dönen tekerleklerden elektrik üretiyor ve bu enerjiyi çekiş aküsü takımına geri aktarıyor. Bazı araçlarda hem sürüş hem de iç ısıtma işlevlerini yerine getiren motor jeneratörleri kullanılıyor.
- Elektrikli çekiş motoru: Çekiş aküsü grubundan gelen gücü kullanan bu motor, aracın tekerleklerini hareket ettiriyor. Bazı araçlarda hem sürüş hem de rejenerasyon işlevlerini yerine getiren motor jeneratörleri kullanılıyor.
- Egzoz sistemi: Egzoz sistemi, gazları motordan egzoz borusu yoluyla dışarı yönlendiriyor. Egzoz sistemindeki motor çıkış emisyonlarını azaltmak için üç yollu bir katalizör tasarlanmış.
- Yakıt doldurucu: Yakıt dağıtıcısından gelen bir ağızlık, depoyu doldurmak için araçtaki hazneye takılıyor.
- Yakıt deposu (Benzin için): Bu depo, motor tarafından ihtiyaç duyulana kadar araçta bulunan benzini depoluyor.
- İçten yanmalı motor: Bu konfigürasyonda yakıt ya emme manifolduna ya da yanma odasına enjekte ediliyor. Burada hava ile birleştiriliyor ve hava/yakıt karışımı bujiden çıkan kıvılcımla ateşleniyor.
- Elektrik kontrol mekanizması: Bu ünite, çekiş aküsü tarafından sağlanan elektrik enerjisi akışını yöneterek elektrikli çekiş motorunun hızını, gücünü ve ürettiği torku kontrol ediyor.
- Termal soğutma sistemi: Bu sistem motorun, elektrik motorunun, elektrik kontrol mekanizmasının ve diğer bileşenlerin uygun çalışma sıcaklığı aralığını korumak üzere tasarlanıyor.
- Çekiş bataryası (Traksiyoner akü): Elektrikli çekiş motoru tarafından kullanılmak üzere elektriği depoluyor.
- Şanzıman: Şanzıman, tekerlekleri tahrik etmek için motordan ve/veya elektrikli çekiş motorundan mekanik güç aktarıyor.