ABS Nedir ve Nasıl Çalışır?

ABS sistemi, araçta seyahat eden yolcuların güvenliği için oldukça önemli teknik özelliktir. Bu sistem, tehlikeli anlarda aracın kontrolünü sağlamakta sürücüye yardımcı olur. ABS sistemi bulunmayan araçlar, karlı ya da ıslak zeminlerde bazı olumsuz durumlar yaşayabilir. Peki bu kadar önemli olan ve sürüş kolaylığı sağlayan “ABS nedir ve nasıl çalışır?” bütün detaylarıyla gelin birlikte ele alalım.

ABS Sistemi Ne İşe Yarar?

ABS (Kilitlemeyi Önleyici Frenleme Sistemi), araçlarda tekerleklerin frenleme sırasında kilitlenmesini veya kaymasını önleyen güvenlik özelliklerinden biridir. Özellikle acil durumlarda veya düşük kavrama yüzeylerinde fren yaparken ABS sistemi, her tekerleğin dönme hızını izleyerek fren basıncını otomatik olarak ayarlar. Bu durumun bir getirisi olarak da fren mesafesi kısalır ve sürücü aracı direksiyon kontrolünü sağlayarak aracı daha iyi yönetir. Ayrıca son dönemlerde ABS sisteminin araçlarda standart bir özellik haline getirildiğini de söylemek gerekir.

Bunun dışında ABS sisteminin devreye girmesi gereken durumlara bir örnek vererek ABS sisteminin ne olduğunu netleştirelim. Örneğin yağmurlu havada aracın bir tekerleği su birikintisine denk gelirse sistem devreye girebilir. Çünkü tekerleklerden biri su birikintisine diğeri asfalt zemine geliyorsa su birikintisinden dolayı tekerlek dönmeyebilir. Ayrıca aracın gösterge panelindeki ABS uyarı lambası yanıyorsa bu ABS sistemiyle ilgili potansiyel bir soruna işaret olabilir. Böyle durumlarda mümkün olan en kısa zamanda içerisinde yetkili teknisyen tarafından ABS sistemi kontrol edilmelidir.

Son olarak viraj ABS sisteminden de bahsetmekte fayda var. Viraj ABS, araçların virajlarda fren yaparken tekerleklerinin kilitlenmesini engelleyen bir sistemdir. Viraj ABS sistemi, standart ABS sisteminin bir uzantısı niteliğini taşır. Virajlarda daha güvenli frenleme sağlamak için tasarlanmıştır. Bu sistem, viraj dönüşü sırasında tekerleklerin üzerine binen fren kuvvetinin yanı sıra merkezkaç kuvvetinin de etkisini dikkate alır. Böylece viraj dönüşü sırasında tekerleklerin kilitlenmesi riski daha da azalır. Bu sebeple oldukça yararlı bir sistemdir.

ABS Nasıl Çalışır?

Tarihi 1936 yılına değin uzanan ABS (Anti Blokaj Sistemi); valfler, ana silindir, ECU ve hız sensörleri gibi dört ana bileşenden oluşur. Bu bileşenlerin birlikte çalışması, aracın frenleme sırasında tekerleklerin kilitlenmesini önler. ABS sisteminin çalışma prensibi ise aşağıdaki gibi:

• Hız Sensörleri: ABS sistemi, her tekerlek üzerindeki hız sensörleri aracılığıyla tekerleklerin dönme hızını sürekli takip eder. Bu sensörler, tekerleklerin hızlanması ve frenlenmesi hakkındaki bilgileri toplayarak ECU’ya iletir.

• ECU (Motor Kontrol Ünitesi): ECU, ABS sisteminin beyni olarak düşünülebilir. Hız sensörlerinden gelen bilgileri çözümler ve tekerleklerin kilitlenme eğilimi gösterip göstermediğini kontrol eder. Eğer bir tekerlek kilitlenme eğilimi gösterirse ECU valflere sinyal göndererek harekete geçirir.

• Valfler: ABS ünitesinde bulunan valfler, fren sıvısının akışını denetler. ECU’dan gelen sinyal doğrultusunda valfler açılıp kapanarak fren sıvısının akışını düzenler. Böylece fren basıncı hızlı bir şekilde azaltılır veya artırılır.

• Ana Silindir: Ana silindir, fren pedalına uygulanan basıncı fren sıvısına dönüştürür. ABS, valfler aracılığıyla ana silindirden frenlere giden fren sıvısının akışını denetler.

ABS ve EBD Arasındaki Farklar

ABS ve EBD (Elektronik Fren Güç Dağıtımı), araçlarda kullanılan iki farklı frenleme sistemi teknolojisidir. Bu sebeple zaman zaman karıştırılabilir. Yani EBD, frenlerle ilgili başka bir güvenlik özelliğidir. Ancak işlevleri ve çalışma prensipleri birbirinden farklıdır. ABS sistemi, tekerleklerin kilitlenmesini önlemek için fren basıncını düzenler. Ancak EBD sistemi, fren kuvvetini her tekerleğe uygun şekilde dağıtarak aracın denge ve kontrolünü sağlar. ABS sistemi, sert frenleme durumunda tekerleklerin kilitlenmesini önleyerek aracın kontrolünü yükseltir. EBD sistemi ise aracın durma mesafesini en aza indirmek için çalışır. Sonuç olarak aslında ABS ve EBD genellikle birlikte kullanılır.

ASR NEDİR? NASIL ÇALIŞIR?