Otomobiller, birçok kişinin günlük hayatta kullandığı ulaşım araçlarıdır. Otomobillerin çalışma prensibi gereği yakıta ihtiyaçları vardır. Yakıt ve hava karışımı, motorun yanma odasına girer. Ateşleme sistemi vasıtasıyla bu karışım yakılır. Yanma sonucu oluşan basınç, krank milini çevirir ve motordan hareket çıkmış olur. Bu hareketin stabil bir şekilde gerçekleşmesi için hava yakıt ayarının doğru olması gerekir. Bu ayar doğru olmadığında zengin karışım veya fakir karışım olur. Özellikle benzinli otomobillerde sıkça karşılaşılan hava yakıt ayarsızlığının sorumlusu oksijen sensörüdür. Oksijen sensörünün motordaki görevi, hava yakıt karışımını ayarlamaktır. Bu yazımızda sizlere “Hava yakıt ayarı nedir? Nasıl yapılır?” Sorularını cevaplayacağız
.
Motor Beyni ve Hava Yakıt Ayarı
Enjeksiyon sistemine sahip otomobillerde bulunan motor kontrol ünitesi sayesinde, motorun çalışması ideal hava yakıt oranlarında gerçekleşir. Oksijen sensöründen alınan bilgiler, ECU’ya gönderilir. ECU alınan verilere göre hava ve yakıt karışımını düzenler ve ideal noktada tutar. Bu karışımın ideal düzeyde olması, motor verimliliğini maksimuma çıkarır. Bu durum da emisyon değerlerinin düşmesini beraberinde getirir. Yakıt tüketimi de ideal düzeyde olur. Motorunuzun düzgün çalışması havayı daha az kirletmesi anlamına gelir.
Hava Yakıt Oranı Nasıl Hesaplanır?
AFR olarak kısaltılmış olan hava yakıt oranının hesaplanması, hava kütlesinin yakıt kütlesine bölünerek gerçekleşir. Karışım oranı dinamiktir. Yani sabit değil değişkendir. Bu oranı etkileyen birçok faktör vardır. Bunlardan bazıları;
- Motor Kontrol Ünitesi (ECU)
- Anlık motor durumu
- Yağ ve bakım durumu
Lambda Oranının Hesaplanması?
Lambda oranının hesaplanması, aslında hava kat sayısının hesaplanması demektir. Lambda oranının bulunması için motor içerisine giren anlık hava miktarını anlık yakıt miktarına bölünür. Bu sayede motorun fakir karışım mı? yoksa zengin karşımla mı? çalıştığını bulabilirsiniz. Lambda değeri 1’den büyük olursa aracınız fakir karışımda çalışıyordur. lambda değeri 1’den küçük olursa zengin karışım olduğu anlaşılmış olur. Peki lambda 1’de çıkarsa ne olacak? Bu durumda lambdanın ideal karışımda olduğu anlaşılır. Gerçek hava ve yakıt oranını stokiyometrik orana bölerken stokiyomtrik oranı 14,7 olarak kabul etmek gerekir. Bu sabit bir değerdir.
