Gelişen teknolojiyle ve otomobil güçlerinin artmasıyla birlikte bu güçlere dayanacak parçalar üretiliyor. Bu parçaların en önemlilerinden birisi olan şanzımandır. Şanzıman motorun ürettiği güçleri tekerler aktarırken büyük rol oynar. Günümüzde şanzıman olarak çok çeşitli şanzımanlar bulunmaktadır. Bunlardan birisi genellikle yarış araçlarında kullanılan Dogbox şanzıman sistemidir.
Gelin bu sistemin nasıl işlediğine bakalım…
Dogbox Şanzıman Nedir?
Dogbox şanzıman sisteminde günlük hayatta bildiğimiz şanzımanlardan farklı olarak senkromeç kullanılmamaktadır. İki adet vites değiştirme dişlisine sahip bu sistemde iki dişlinin arasında bir nokta bulunuyor. Bu nokta K noktası olarak adlandırılıyor. K noktasında dişlilerin iki farklı hızları oluyor. Bu farklılığın olmasına rağmen Dogbox şanzıman sistemi N1N2 boyunca hızlarının hem yönünü hem büyüklüklerini eşitliyor. Bu farklılık sayesinde araçta debriyaj kullanılmadan vites değiştirme olanağı sunuyor. Ülkemizde yarışan Fiat Palio, Fiat Egea gibi yarış için tasarlanmış kit car adı verilen otomobillerde Bacci Romano üretimi Dogbox şanzıman kullanılmaktadır. Öte yandan Ford Fiesta’nın ST modelinde ise Sadev üretimi bir Dogbox şanzıman tipi kullanılır. Dogbox şanzıman sistemi sıralı bir şanzıman sistemidir. Sıralı şanzımanlarda genellikle Dog-Ring sistemi adında tamamen farklı aktarım sağlayan bir sistem bulunmaktadır. Buradaki iki sistemi kısaca inceleyelim.
Sıralı Şanzıman Nedir?
Kullanıldığı yere göre sıralı şanzımanların yapısı klasik günlük hayatta gördüğümüz manuel şanzımanlardan daha hızlı çalışacak şekilde tasarlanmıştır. Aslında bir nevi manuel şanzımanı otomatik kadar hızlı hala getirmek için yapılmıştır. Ancak vitesleri değiştirme işlemlerini sürücü kendisi yapmaktadır. Bu yüzden yarışlarda sürücüye çok ciddi avantajlar sağlamaktadır. Genellikle ralli araçları, özel spor otomobiller, isteğe göre aftermarket olarak modifiye edilmiş otomobillerde hatta bazı motosikletler de kullanılmaktadır.
Dogbox Şanzımanda Kullanılan Dog-Ring Sistemi Nedir?
Otomotiv endüstrisinde ismiyle yapısının özdeşleştiği bir sistemdir. Kelime anlamı olarak baktığımızda köpek ve yüzük kelimelerinden bir araya gelmektedir. Bu özdeşlemenin sebebi Dogbox tipi şanzımanlarda kullanılan vites değiştirirken sırası gelen iki dişliyi birbirine kenetlemektir.
İtalyan markası Abarth’ın üretmiş olduğu Abarth 695 Biposto modelinde bu sistem kullanılmaktaydı. İstek üzerine bu şanzıman tipi opsiyon olarak seri üretim otomobillere konulabiliyordu. Her opsiyon için olduğu gibi bu opsiyon içinde ciddi paralar ödemek gerekiyordu. Ancak müşterilerin pek tercih ettiğini söyleyemeyiz. Çünkü Dog-Ring sistemine sahip Dogbox şanzımanlar günlük yaşama pek uygun değildi. Çünkü şanzıman dişlileri dönüş eksenine dik olduğu için otomobil sevdalılarının sevdiği ancak gürültülü bir ses çıkartıyor.
