Kapora dolandırıcılığı konusundan muzdarip olan insan çok fazla. Mülk ya da araç alırken kapora vermeli miyim endişesi yaşayanlar da aynı şekilde. Hukuk alanında uzmanlaşmış kişilere danışarak 2. el araba alırken kapora vermek şart mı ve araba kaporası iadesi konusunda hukuk ne diyor konularını irdeledik. İşte sorularla hukuki açıdan 2. el araç kaporası konusunu ele aldık.
1 Hukuki Olarak Kapora Nedir ve Nasıl Tanımlanır?
Sözleşme yapılırken verilen bir miktar para, ya sözleşmenin yapıldığının kanıtı olarak verilir, ya da sözleşmeden cayma hakkı elde etmek için verilir. Sözleşmenin yapıldığının kanıtı olarak verilen para kanunda “bağlanma parası” olarak adlandırılırken, cayma hakkı elde etmek için verilen para “cayma parası” olarak adlandırılmıştır. Verilen paranın cayma parası olduğu açıkça kararlaştırılmamışsa, bağlanma parası olarak verildiği kabul edilir. Halk arasında her iki durum için de “kapora” ifadesi kullanılabilmektedir. İkinci el araç satışlarında verilen kapora genellikle bağlanma parası olarak verilmektedir. Aşağıdaki açıklamalarda, kaporanın bağlanma parası olarak verildiği kabul edilmiştir.
2 Araç Satışında Kapora İstemek Yasal mıdır?
Kapora verilip verilmeyeceği tarafların anlaşmasına bağlıdır. Taraflar bu konuda mutabık kalırlarsa, kapora verilmesinde hukuka aykırı bir yön yoktur. Ancak, kapora verilmesi için, taraflar arasında geçerli bir sözleşme yapılmış olmalıdır. İkinci el araç satışları noterde yapılır. Noterde yapılmayan araç satışları geçersizdir. Bu nedenle, noterde satış işlemi gerçekleştirilmeden kapora ödenmesinin yasal bir temeli yoktur. Geçerli bir sözleşme yapılmadan kapora ödenmemelidir. Noterde satış işlemi sırasında muhtemelen araç bedelinin tam olarak ödeneceği kararlaştırılıyor. Bu sebeple ikinci el araç satışlarında kapora ödemesi uygulamasına ihtiyaç da olmayacaktır.
3 Kapora İadesi Hukuki Olarak Nasıl Talep Edilir?
İkinci el araçların noter satışı yapılmadan verilen kapora geri istenebilir. Bu hak 2 yıllık zamanaşımı süresine tabidir.
4 Satıcı Kaporayı Geri Vermezse Alıcı Ne Yapmalı?
Kaporayı geri vermeyen araç satıcısına karşı alacak davası açılabileceği gibi, önce icra takibi yapılıp, satıcının bu takibe itiraz etmesi halinde itirazın iptali için dava açılabilir. Ödenen paranın geri alınması için bu hukuki yollara başvurulması gerekir. Satıcının oto galerisi gibi bu işi ticari amaçla yapan kişilerden olması halinde, tüketici niteliğinde olan alıcıların tüketici hakem heyetlerine başvurmaları da mümkündür. Tüketici hakem heyetleri belli tutara kadar olan başvurulara bakabilir. Belli tutarın üzerindeki uyuşmazlıklarda mahkemede dava açmak gerekir.
5Araba Alırken Kapora Vermek Şart mı?
Kapora vermek kişilerin isteğine bağlıdır. Fakat ikinci el araç satışlarında kapora verilmemesi tavsiye edilir.
6 Kapora Verirken Alıcı Kendini Nasıl Garantiye Alabilir? İleriye Dönük Olarak Hakkını Aramak Üzere Ne Yapmalıdır?
Verilen para karşılığında teminat alınması düşünülebilir. Fakat ikinci el araç satışlarında kapora uygulaması genellikle internet üzerinden ve taraflar yüz yüze gelmeden yapıldığından dolayı teminat istenmesi gerçekçi görünmemektedir. En güvenli yaklaşım doğrusu kapora vermemektir. Sözleşme kurulmadan verilen kaporanın bir geçerliği olmadığından ve kapora adı altında verilen para satıcıyı dahi satış yapma yükümlülüğü altına sokmadığından, kapora verilerek elde edilecek hukuki bir menfaat de bulunmamaktadır.
7 Kapora Dolandırıcılığı Konusunda Kanun Ne Diyor?
Satıcı hileli davranışlarla alıcıyı aldatarak kapora almışsa, örneğin araç mevcut olmadığı veya araç satma yetkisi veya niyeti olmadığı halde satma sözü verip kapora almışsa, bu davranış dolandırıcılık suçu oluşturur. Bu suçun cezası 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezasıdır. Ayrıca suçun nitelikli dolandırıcılık olduğu kanısına varılabilir. Bu durumda üç yıldan on yıla kadar hapis ve beş bin güne para cezasına hükmolunur. Bu şekilde bir suçtan mağdur olanlar cumhuriyet savcılığına şikayette bulunabilirler.