Otomobillerin çalışma sistemini düşündüğümüzde asıl enerji kaynağı olarak motor vardır. Bu motor bir dönme kuvveti oluşturur. Oluşan bu dönme kuvveti, şanzımana aktarılır. Şanzımanda bulunan dişliler vasıtasıyla bu dönme kuvveti kontrol altına alınır. Sonrasında bu kuvvet araç önden çekişliyse akslar vasıtasıyla direkt olarak tekerlere aktarılır. Ancak aracınız arkadan çekişli veya 4 çeker ise şaft adı verilen bir mil vasıtasıyla diferansiyele oradan da akslar vasıtasıyla tekerleklere aktarılır. Arada çok önemli bir parça olan şaft arıza oluşturabilir. Bu yazımızda şaftta oluşabilecek arızalardan ve bu arızaların çözüm yöntemlerinden bahsedeceğiz.
Şaft Nedir?
Şanzımanın arka kısmından çıkan milde oluşan dönme kuvvetini diferansiyele taşımak için kullanılan mile şaft mili denir. Bazı kişiler tarafından da kardan mili olarak bilinir.
Kardan mili genel olarak 2 parçadan oluşur üzerinde mafallar bulunur. Bu mafsallar, şaftın esnek bir yapıya sahip olmasını sağlar. Bu sayede düz olmayan yollarda dahi şanzımandan alınan kuvvetin dengesi bozulmaz. Kardan mili ,şanzıman veya diferansiyelin arıza yapmasını engeller. Aracınızın şaft balansının düzgün olması gerekir. Aksi takdirde ilk olarak mafsallar bozulur. Sonrasında diferansiyel veya şanzıman arıza çıkarabilir.
Şaft Arızaları Nelerdir?
Kardan mili her ne kadar basit bir düzenekle çalışsa da üzerinden çok fazla yük geçtiği için arıza verme olasılığı yüksek olan parçalardandır. Genel olarak kardan mili arıza yapınca düzeltilmezse diferansiyeli bozar. Diferansiyel arıza yapınca düzeltilmezse de şaftı bozar. Şaftın bozulmasının bir başka nedeni de aracı uygun olmayan yol koşullarında kullanmaktır.
Sık karşılaşılan kardan mili arızaları;
- Mafsal Bozulması
- Köşe takozlarının bozulması yırtılması
- Balans bozulması
- Kırılması,kopması
Şaft Mafsalı Bozulması
Kardan mili genel olarak 2 parçadan oluşur. 2 parçanın arasında mafsal bulunur. Bu mafsalın göre özellikle bozuk yollarda aracın sağlıklı bir şekilde hareket etmesini sağlar. Zamanla bu mafsal bozulur. 2 farklı türde bozulmalar görülebilir. Mafsal sıkarsa şafta balans
yaptırır. Bu balans ise aracın kasasını sallar. Diğer bir bozulma türü de mafsalın boşluk yapmasıdır. Bu durum da kalkışlarda “tık” diye ses gelmesine sebep olur. Aynı zamanda araç kullanılırken ayağınızı gaz pedalından çekince bu ses geliyorsa mafsal bozuktur. Şaft mafsalı yapısı gereği pahalı bir malzeme değildir. Şaftın sökülüp mafsalın değişmesi ile çözüm bulunur.
Köşe Takozlarının Bozulması Yırtılması
Şaftın dengesini sağlayan ve ufak boşlukları tolare eden köşe takozları, zamanla yırtılır veya kopar. Kalkışlarda veya ani gazlamalarda “tak” diye bir ses gelmesine neden olur. Takozun değişmesi gerekir.
Balans Bozulması
Balansın bozulmasının en büyük nedeni şaft mafsalının uzun bir süre bozuk kalmasıdır. ŞAft sökülüp balans ayarına girer ve düzeltilebilir.
Şaftın kopması
Şaft arızaları içerisinde sizi yolda bırakabilecek tek sorundur. Çok zor karşılaşılabilecek bir durumdur. Aracın çok aşırı zorlanması gerekir. Çözümü aracın modeline uygun bir kardan mili almaktır.
